LEMBAGA ADAT MELAYU adalah lembaga yang ada di Kelurahan Sengeti yang membantu Lurah Sengeti untuk membina dan melestarikan budaya dan adat istiadat serta hubungan antar tokoh adat dengan Pemerintah Kelurahan
ADAT PERKAWINAN DIKELURAHAN SENGETI
Ada pun adapt nang taecih pake dalam
dating duduk melamar yaitu :
ADAT PERKAWINAN DIKELURAHAN SENGETI
1. PENETAPAN JODOH ( MASA BARUNDING )
TEGAK BATURUT DUDUK BATANYO
( SIRIH BATURUT PINANG
BATANYO )
BISMILLAH
HIRROHMANIRROHHIM
ASSALAMUALAIKUM
WARAHMATULLAHI WABAROKATUH
PIHAK NANG DATANG ( LAKI – LAKI )
Terlebih
dahulu kami mohon maaf, andai kato kedatangan kami ko telah mengganggu Bapak –
bapak dan Ibu – Ibu. Kedatangan kami kerumah nang bapagar adapt, laman nang
basapu undang, tepian nang bapagar iko, diutus oleh adik kami yang
bernamo……………………….suami isteri, kami ko nak nyampekan sirih nang sakapur, rokok
nang sabatang, tando dating untuk batanyo, karma pada waktu nang silam, anak
kemenakan kami nang banamo…………………….. ruponyo bausik sirih baguro pinang dengan
anak kito nang dirumah iko nang banamo…………………..kemenakan kami ruponyo hatinyo
sudah tapaut pandangannyo sudah tatumbuk, nang idak dapat dialih pado anak kito
nang dirumah iko nang banamo…………………..diok kapengen bakampuh nak lebar, baulas
nak panjang, kabukit diok samo nak mendaki, kelurah diok nak samo manurun, oleh
karena itu sekironyo idak kecik tuak nang gedang, idak kan menjadi ampo padi
disawah, dak ado hal nang menghalang, dak ado pagar nang magempang, dak ado
unak nang mengait, kami nak dating anak kito nang ado dirumah iko, nak kami
dudukkan dengan kemenakan kami nag kami sebutkan tadi, sebagai tando kami lah
dating batanyo, kami serahkan bungo nang batangke buah nang batampuh ( sambil menyerahkan tepak sirih ).
PIHAK NANG NUNGGU ( PEREMPUAN )
Datuk
– datuk sebalah pihak nang kami hormati, jika itu maksud kedatangan datuk –
datuk kerumah kami ko, yaitu nang menanyokan keadaan anak gadis kami nang
dirumah iko, umurnyo baru setahun jagung, darah baru setampuk pinang, dan
akalnyo belum salilit talunjuk, anak kami tersebut kalu kecik belum banamo,
gedang belum bagelar dan belum ado sirih baturut pinang batanyo.
Oleh
Karena itu kedatangan datuk – datuk ko, kalu kecik tapak tangan niru kami
tadahkan, kalu kecik niru laman kami bentangkan, bagi kami tuah akan dating,
untung akan tibo, kareno kalu anak kami anyut, alah ado bakal marenanginyo,
kalu diok tenggelam alah ado bakal menyelaminyo, tapi datuk – datuk, anak
memang anak kami, waris ado disanak memannyo, kami Cuma memasukkannyo sore
ngeluarkannyo pagi, haus nak kami bagi aek, lapar nak kami bage makan.
Tapi
nang makan ngabisi netak mutusi adolah sanak memannyo, oleh karena itu hal iko
nak kami sampekan kepado sanak memannyo, samo –samolah kito bado’ a supayo
jangan ado batang nang melintang, pagar nang mengempang dan unak nang mengait,
kami harapkan datuk –datuk basabar, menunggu kabar dari kami, paling cepat 3 (
Tigo ) hari lagi, kami utus keluargo kami untuk memalikkan tepak sirih dari
datuk iko, kalulah tepak sirih nang kami balikkan itu isinyo kosong, berarti
kami persilokan datuk tuk dating melamar, tapi kalu tepak sirih nang kami
balikkan isinyo masih lengkap, mako datuk – datuk belum dapat dating nak
melamar anak kami.
Demikianlah
datuk – datuk kami ucapkan terima kasih.
WABILLAHI
TAUFIQ WAL HIDAYAH
WASSALAMUALAIKUM
WARAHMATULLAHI WABAROKATUH
2. ACARA PINANGAN MELAMAR ATAU
NGANTAR TANDO
BISMILLAH
HIRROHMANIRROHHIM
ASSALAMUALAIKUM
WARAHMATULLAHI WABAROKATUH
PIHAK NANG DATANG ( LAKI – LAKI )
Datuk
– datuk tuo – tuo tengganai alim ulama cerdik pandai, serto nang tinggi nampak
jauh, nang dekat jolong basuo, nang menapik mato pedang, nang manentang mato
ari, nang bajalan dulu salangkah, nang bakato lebih sapatah, serto sagalo kito
nang ado dirumah nang sebuah iko, rumah nang diatas batutup bubu8ngan perak,
dibawah nang baalaskan sendi gading, rumah nang bapagar adapt, laman nang
basapukan undang, tepian nang bapagar baso, nang kecik dak kami sebutkan
namonyo, nang gedang idak kami panggil gelarnyo.
“ SEIRING
BALAM DENGAN BAREBAH
BAREBAH ADO DIDAUN BULUH
SEIRING SALAM
DENGAN SEMBAH
SEMBAH KAMI
SUSUN JARI NANG SEPULUH “
“ LAPUN
MELAPUN KAMUARO
KERAP – KERAP
KEANGSO DUO
AMPUN – AMPUN
KEPADO NANG TUO
MAAF – MAAF
KEPADO NANG MUDO “
Adolah
kedatangan kami sebanyak iko, iyolah ndak batanyo agak sepatah, nak numpangbarunding
agak sabaris, kalu dululuskan oleh datuk – datuk syukur Alhamdulillah, kalu
idak yo terimo kasih.
PIHAK NANG NUNGGU ( PEREMPUAN )
Datuk
– datuk nang dating, sebalum kito bacakap ba andai – andai, bagi lurus kami nak
batanyo, siapo sebanarnyo datuk – datuk nang dating iko, kalu kedatangan datuk
– datuk iko idak mawak cekak dengan kelahi, idak mawak tail dengan neraco, yo
kami terimo dengan senang hati, kecik tapak tangan niru kami tadahkan, kecik
niru laman kami bentangkan, cobolah datuk – datuk katokan.
PIHAK NANG DATANG ( LAKI – LAKI )
Kalu
sabunyi itu kato datuk –datuk, itulah nang sabenarnyo kato, adapun kami nang
dating iko, ibarat kudo pelajang bukit, ibarat biduk sampan pelayangan, jadi
parang perancah semak, jadi gajah pengangkut cabe, dipanggil kami ko dating,
disuruh kami ko pergi, sebagai paulas jari penyambung lidahdari sirih nang
barumpun, ayam nang barinduk, iolah saudara kami ………………………. Duo laki bini dari
Desa/Kel/Rt…………………….. kedatangan kami ko iolah nak mencari rumah nang batangganai,
luak nang bapanghulu, kampong nang batua, negeri nang babatin, ranto nang
bajenang, alam nang barajo yaitu rumah saudara kito …………………………….. menurut kabar
angina iolah iko rumahnyo, kedatangan kami ko idaklah mawak cekak dengan
kelahi, idak mawak tail dengan neraco, kami tau dikadar diri.
Sebalum
kami menyampaikan maksud kami dating kemari, sebagai mano adapt nang taecoh
pake disiko, kalu batanyo selepas litak, barunding saabis penat, oleh kareno
kami ko tadi ado dibawakkan sirih agak secabik, pinang agak sekacip, rokok agak
sebatang kami persilokan dulu datu – datuk makan sirih kami ko agak sekapur,
isap rokok kami agak sebatang, sambil dengarkan serambah orang tuo pantun anak
mudo.
“
GEMUTUB BUNYINYO GENDANG
GENDANG
SEBO MUARO JAMBI
SIRIHNYO
KALUKUP PINANGNYO MUMBANG
IKOLAH
NANG ADO PADO
KAMI “
1
Nak duo pantun sairing :
“
SIRIH KUNING DIDALAM NAMPAN
SEMAK
JERAMILAH JADI SESAP
SESAPPUN
LAH JADI RIMBO GANO
SIRIH
KAMI MOHON DIMAKAN
ROKOK
KAMI MOHON DIISAP
SEMBAH
KAMI MOHON DITERIMO “
PIHAK NANG NUNGGU ( PEREMPUAN )
Terimo
kasih datuk – datuk atas perkenalannyo, memang iko nian nang kami tunggu selamo
iko, raso batambah gedangnyo tumbuh, raso batukuk tingginyo badan, intan jugo
nang batambah tuo, gunung jugo nang batambah tinggi, kalu tadi datuk mengatokan
kalu batanyo salepas litak, barunding seabis penat, memang benarlah kato datuk
tu, ikolah adapt nang taeco pake dibumu sepucuk jambi sembilan lurah provinsi
jambi, sampelah kebumi sailun salimbai kabupaten muaro jambi, sampe pulo kebumi
Akso Dano Seti Dirajho Kelurahan Sengeti, memang kalu batanyo tu salepas litak,
kalu barunding yo saabis penat, dikami kini ko kenyok besego basamo merah,
batimbang nak samo berat, kenyok kasih nak dibalas dan nak diganti, tapi
sebagai penantik nang tibo penunggu nang dating, kami ko ado jugolah sirih
barang secabik, pinang barang sakacip, untuk itu kami persilokan jugo datuk –
datuk makan sirih kami ko agak sakapur, isap rokok kami agak sabatang, sambil
dengarkan jugo serambah orang tuo pantun anak mudo :
“
GEMUTUB BUNYINYO GENDANG
GENDANG
SEBO MUARO JAMBI
KALU
SIRIHNYO KALUKUP PINANGNYO MUMBANG
IKOLAH
NIAN MAKANAN KAMI SEARI – ARI “
Nak Duo Pantun Sairing :
“
SIRIH KUNING DIDALAM NAMPAN
SEMAK
JERAMILAH JADI SESAP
SESAPPUN
LAH JADI RIMBO0 GANO
SIRIH
KAMI JUGO MINTAK DIMAKAN
ROKOK
KAMI MOHON DIISAP
TANDO
SEMBAH SUDAH KAMI TERIMO “
PIHAK NANG NUNGGU ( PEREMPUAN )
Datuk
– datuk dari suku nang sebelah kampong nang sabagi, kini ko yo sirih lah sudah
kito makan, rokoklah samo kito isap, serilah balik kemuko, darahlah balik
kabadan, litaklah ilang, penatpun lah lepas, kini ko kami persilokan datuk –
datuk menyampekan apo maksud dan hajatnyo datng kemari.
PIHAK NANG DATANG ( LAKI – LAKI )
Macam
ko datuk – datuk, idak kami sebutkan datuk – datuk pun lah tau, bahwa anak buah
kemenakan kami nang banamo………………………….Bin……………………….selamo iko dioklah bausik
sirih baguro pinang, dengan anak kemenakan datuk disiko nang
banamo………………………Binti……………………………. Kini tu ikatan kasih saying antar diok baduo
lah meningkat, pengen nak duduk basanding, apo kami katokan macam tu, kareno
anak buah anak kemenakan kami lah tibo kepado kami nang tuo – tuo, mengatokan,
lah pengen nak nilu menaladani orang nang banyak, nak barumah tango dengan anak
buah anak kemenakan datuk, sebenarnyo malu nian kami nak dating kesiko, raso
dak tatampik mato pedang, raso dak tatentang mato ari, idak halus makanan
diperut, dak layak bakal jodoh, anak pungguk merindukan bulan, tapi nak kami
apokan datuk – datuk, hati lah samo bakutuk, mato lah samo basetan, malu – malu
muko diusap, pedih – pedih hati ditekan, sampe jugo kami kerumah datuk ko.
Apokah anak buah anak kemenakan datuk tu, ibarat bungo, apolah ado orang nang
mamegang tangkenyo,kalu belu ado, apo boleh kami nak mamegang tangkenyo.
2
PIHAK NANG NUNGGU ( PEREMPUAN )
Dari hal datuk –datuk tu, kami ucapkan terimo
kasih dan syukur alhamdulillah, Cuma sebelum pertanyaan datuk tu kami jawab,
cobo datuk pikirkan nian abis – abis, ematkan nian sudah – sudah, jangan
bapikir sekali lalu, emat sekali sudah, isuk ko tibo dibukit, cinto di aek,
tibo dilurah cinto diangin,tapi kalu pandangan jauh lah dilayangkan, pandangan
dekat lah ditukikkan, kalu luko idah teraso pedih, kalu mati idak meraso
menyesal, sanggup ilang berani mati, sekendak datuk – datuk, duo tigo kendak
kami, kalu cakap datuk tu dari mulut sampe ke ati, kami yo bacipitbapegang
tando, kalu jauh dapat ditengok, kalu dekat dapat dirabo.
PIHAK NANG DATANG ( LAKI – LAKI )
Nampaknyo
datuk –datuk dari suku nang sabelah kampong nang sabagi, kurang percayo kepado
kami, takut tabudi ditempat nang nyato, takicuk ditempat nang terang, jangan
cemas datuk – datuk lah kami agak dulu baru dibagi, lah kami ajak dulu baru
dititih, kalu luko kami idak meraso pedih, kalu mati idak nyesal lagi. Tadi
datuk – datuk ngatokan, kok dipicit memegang tando, memang itu nian maksud kami
dating kemari, kareno adapt mengatokan :
“ GENDANG
KULIT BAKELIKIR AKAR
GEDANG SIALANG
LANTAK BAJAJAR GEDANG ORANG CIRI BATANDO
IKOLAH DARI
KAMI, MOHON DITERIMO
DAN KAMI
IRINGI DENGAN SEBUAH PANTUN SALOKO “
“ AYAM BAKUKUK
ARI NAK SIANG
SEDANG ELOK
PEGI MANDI
CINCIN
SABENTUK TANDO BATUNANGAN
KAIN
SAPALULUSAN TANDO NAK JADI “
PIHAK
NANG NUNGGU ( PEREMPUAN )
Sebelum
tando dari datuk ko kami terimo dan kami pegang, elok kito mintak pendapat
kepado pemangku adapt nang ado disiko, apo – apo be adapt pelamaran nang taecoh
pake disiko, kepado nang kami mulyokan datuk pemegang adapt di Desa / Kelurahan
……………………………, kami mohon penjelasan dari datuk, apo be adapt pelamaran nang
taecoh pake didusun kito ko, kalu nang adapt lah diserahkan iko, cukup dan
sesuailah tentu kito terimo, dan selanjutnyo kami mohonkan jugo datuk
menjelaskan hokum hakamnyo dalam duduk batunangan, kami persilokan datuk.
KATO
PANENGGAH ADAT NANG TAECOH PAKE DATANG MELAMAR DAN
SANGSI
DIDALAM DUDUK BATUNANGAN
Oleh
Datuk Pemangku Adat
BISMILLAH
HIRROHMANIRROHHIM
ASSALAMUALAIKUM
WARAHMATULLAHI WABAROKATUH
Nang
kami hormati nenek mamak keduo belah pihak, serto nenek mamak tuo – tuo
tengganai, alim ulama cerdik pandai, nang ado didalam rumah nang bapagar adapt,
laman nang basapu undang, tepian nang bapagar baso, terlebih dahulu sayo angkat
jari nang sepuluh, sayo tundukan kepalo nang sekok, sayo haturkan sembah nang
sebuah, nang kecik dak kami sebut namonyo, nang gedang dak pula kami himbaukan
gelarnyo.
1.
Cincin
Sabentuk,
lengkap dengan suratnyo.
2.
Pakean
sapalulusan, dasar baju, selendang dan pakean dalam.
Masalah
sangsi duduk batunangan itu adolah, ikat janji semayo keduo belah pihak, tando
kesungguhan hati sabelah menyebalah, walaupun demikian ado jugo baiknyo sayo
sampekan nang biaso dibuar di Desa / Kelurahan kito ko :
3
1.Kalu salah
dijantan,
tibo – tibo jantan murtad dak ndak lagi, ayam jantan di inggiran dak ado
bakukuk lagi, ngorak silo, iyolah mas talucir pulang mandi, tebu saruas lendoan
gajah, artinyo apo yang diantarkan iko hilang saja.
2.Kalu salah
dibatino,
tibo – tibo batino murtad dak ndak lagi, ayam batino dipatarangan dak bakotek
lagi, mako apo nang diantarkan iko, So
Balik Duo.
Itulah sangsih hukumnyo didalam duduk
batunangan iko.
Sayo
raso inilah yang dapat sayo sampekan, kok ado nang salah janggalnyo dalam
penyampean sayo, idak pado ikan jalo ta ambur, idak pado lubuh tubo
dicampakkan, mohon maaf sebanyak – banyaknyo dan saya akhiri………………..
WABILLAHI
TAUFIQ WAL HIDAYAH
WASSALAMUALAIKUM
WARAHMATULLAHI WABAROKATUH
PIHAK NANG NUNGGU ( PEREMPUAN )
Terima kasih kepado datuk pemangku adapt, nang
telah menjelaskan adapt pelamaran nang taecoh pake didusun ko, dan setelah diperikso
ternyato cukup dan sesuai, untuk itu kami atas namo Saudara…………………………….beserta
keluargo besar, menerimolah antaran adapt pelamaran iko.
PIHAK NANG DATANG ( LAKI – LAKI )
Terimo kasih dan alhamdulillah kami ucapkan,
kareno lamaran kami lah diterimo, kini ko nampaknyo koh kato lah saiyo, runding
lah sepakat, jangan lagi direntang panjang elok dikepal supayo singkat.
PIHAK NANG NUNGGU ( PEREMPUAN )
Betul jugo kato datuk tu, kareno kini ko dak ado
lagi pungguk nang manimpo kuduk, dak ado lagi ranting nang nyucuk mato,
“ DAK ADO LAGI BATEMU DENGAN
TANAH NANG BABONGKAH
NANG ADO TANAH NANG BAPAYO
DAK ADO LAGI BATEMU KATO NANG
BATINGKAH
NANG ADO KATO SAIYO “
Mako :
“ CUKIK DAMAR
PELITO KATAYO
DICUKUK DENGAN
JARI TANGAN
KARENO KITO
LAH SAIYO SEKATO
MARILAH KITO
BAJABAT TANGAN “
WABILLAHI
TAUFIQ WAL HIDAYAH
WASSALAMUALAIKUM
WARAHMATULLAHI WABAROKATUH
3. SERAH
TERIMO ULUR ANTAR
ADAT
PERKAWINAN
BISMILLAH HIRROHMANIRROHHIM
ASSALAMUALAIKUM WARAHMATULLAHI WABAROKATUH
PIHAK NANG DATANG ( LAKI – LAKI )
Datuk – datuk tuo – tuo tengganai, alim ulama cerdik
pandai, serto nang tinggi nampak jauh, nang dekat jolong basuoh, nang menapik
mato pedang, nang manentang mato ari, nang bakato lebih sepatah, nang bajalan
dulu salangkah, selingku bendul ditepi, selarik bendul ditengah, nang bapentas nang
baperan tinggi, sekaji gedang dalam adapt, sekaji tinggi dalam paseko, nang
duduk ditanggo jalan naek, nang tegak dilaman nang babucuh empat, sampe ka bale
patanak, nang bakalambu asap, batirai api, babantal tumang, nang bakain
singkat, bacalano basah, lepas kapanyurukpenapuran, nang bdero gelang ditangan,
basintuk cincin dijari, nang basanggul lipat pandan, nang bakain ujung serong,
serto segalo kito nang ado didalam rumah nang sebuah iko, rumah nang diatas
batutup bubungan perak, dibawah baalas sendi gading, rumah nang bapagar adapt,
laman basapu kan undang, tepian nang bapagar baso, nang kecik idak kami sebut
namonyo, nang gedang idak kami panggilkan gelarnyo.
”
SAIRING BALAM DENGAN BAREBAH
BAREBAH
ADO DIDAUN BULUH
SEIRING
SALAM DENGAN SEMBAH
SEMBAH
KAMI SUSUN JARI NANG SEPULUH “
“
LAPUN MELAPUN KEMUARO
KERAP
– KERAP KEANGSO DUO
AMPUN
– AMPUN KEPADO NANG MUDO
MAAF
– MAAF KEPADO NANG MUDO “
Datuk –datuk dari suku nang sabelah, kampong nang duo bage,
adopun kedatangan kami nang sebanyak iko, nak numpang bakato agak sepatah,
barunding agak sebaris, tapi sesuai dengan bunyi pantun saloko :
“
NAK NGUDUT DAK KETIK API
ROKOK
NIPAH BELUM DIGULUNG
GEDANG
MAKSUD DIHATI
CAKAP
SEPATAH BELUMLAH DISAMBUNG “
PIHAK
NANG NUNGGU ( PEREMPUAN )
Datuk – datuk dari suku nang sabelah, kampong nang duo
bage, kedatangan datuk nang sarame iko, arak baserto iringnyo, kepak ka dengan
rambenyo, dikami idak takejut lagi bak ditimpo tango, idak tagegau ditimpo
kaso, idak pula tagamang ditimpoh upih. Kedatangan datuk – datuk ko, kami
sambut dengan hati nang suci, muko nang jernih, laman lah kami sapu, tango lah
kami tegakkan, lawangpun lah kami buka kan, kino ko nang ditantek lah tibo,
nang ditunggu lah dating, sambil kito bateduh dibawah aur, bajunte diatas
batang, sambil dengarkan pula pantun dari kami ko :
“
NAK NGUDUT DAK KETIK API
ROKOK
NIPAH SUDAH DIGULUNG
KALU
GEDANG MAKSUD DIHATI
CAKAP
SEPATAH SILOKAN DISAMBUNG “
PIHAK
NANG DATANG ( LAKI – LAKI )
Adopun kami nang dating iko, ibarat kudo pelajang bukit,
ibarat biduk sampan pelayangan, jadi parang parancah semak, jadi gajah
pegangkut cabe, dipanggil kami ko dating, disuruh kami ko pegi, sebagai paulas
jari penyambung lidah, dari sereh nang barumpun, ayam nang barinduk, iyo lah
orang tuo kami……………………………..duo laki bini dari Desa /
Kelurahan……………………….Rt…………………… kedatangan kami kesiko, bukit tinggi lah kami daki, bukit
nang idak taterpo angin,
1
lurah dalam lah kami turuni, lurah nang idak diturut aek,
pulau batuan lah kami renangi, laut sakti lah kami layari, empang batu lah kami
kalik, empang batang lah kami penggal, empang unak pun lah kami tetas, kareno
nak nyari jejak nang tatukuk sejak lamo, runit nang tabentang sejak bari, iyo
lah rumah saudara kito……………………………….., kino tu rasonyo ibarat orang manembak lah
tepat pado sasarannyo, ibarat oaring memikat lah kaningan bunyi kutuknyo, kini
kami nak nyampekan apo nang taniat di ati, apo nang tahajat didado, namun
sebelumnyo sesuai dengan adapt melayu jambi, kalu batanyo salepas litak,
barunding lailang penat, kareno ko tadi ado disangui sirih barang sacabik,
pinang barang sakacip, rokok barang sabatang, kami persilokan datuk – datuk
makan sirih kami ko agak sakapur, isap rokok kami agak sabatang, sambil
dengarkan serambah orang tuo pantun anak mudo :
“
GEMUTUB BUNYINYO GENDANG
GENDANG
SEBO MUARO JAMBI
SIRIHNYO
KALUKUP PINANGNYO MUMBANG
IKO
LAH NANG ADO PADO KAMI “
Kami persilokan datuk – datuk makan sirih kami ko, kalu
taraso pahit, kami mintak dimaniskan, kalu taraso mabuk kami mintak ditawarkan.
( Sambil nyerahakn tapak sirih pinang ).
PIHAK
NANG NUNGGU ( PEREMPUAN )
Datuk – datuk dari suku nang sabelah kampong nang duo bage,
kedatangan datuk ko, dak salah lagi, lah pado lubuknyo jalo taambur, lah pado
rantonyo rambang taserak, kalu kami bamimpi padi, kami lah bagantang dengan
rangkiang, bamimpi emas kami lah badandan dengan rupo, kecik tapak tangan, Niru
kami tadahkan, kecik niru laman kami bentangkan. Kalu tadi datuk mengatokan,
kalu batanyo salepas litak, barunding seabis penat, dak salah lagi tu, ikolah
adapt nang taecoh pake di bumi sepucuk jambi sembilan lurahpropinsi jambi,
sampelah ke bumi sailun salimbai kabupaten muaro jambi dan sampe pula ke bumi
Akso Dano Seti Diradjo Kelurahan Sengeti, di kami tu kenyokny basego nank samo
merah, batimbang nank samo berat, kenyoknyo kasih nak dibalas dan nak digenti,
tapi sebagai penantik nang tibo, panunggu nang tibo dating, kami ko ado jugo
sirih barang sacabik, pinang barang sakacip, untuk itu kami persilokan jugolah
datuk – datuk makan sirih kami ko agak sakapur, isap rokok agak sabatang,
sambil dengarkan serambah orang tuo pantun anak mudo :
“
GEMUTUB BUNYINYO GENDANG
GENDANG
SEBO MUARO JAMBI
SIRIHNYO
KALUKUP PINANGNYO MUMBANG
IKOLAH
NIAN MAKANAN KAMI SEARI –ARI “
Nak duo pantun sairing :
“
SIRIH KUNING DIDALAM NAMPAN
SEMAK
JERAMI LAH JADI SESAP
SESAPPUN
TUMBUH POHON BELIMBING
SIRIH
KAMI JUGO MOHON DIMAKAN
ROKOK
KAMI MINTAK DIISAP
SUDAH
TU KALAGI KITO BARUNDING “
PIHAK
NANG NUNGGU ( PEREMPUAN )
Datuk – datuk dari suku nang sabelah kampong nang duo bage,
kini ko sirih lah samo kito makan, rokok lah samo kito isap, seri lah balek
kamuko, darahlah balik ke badan, litak datuk lah ilang, penatpun lah lepas,
kini ko pedang nak kami serahkan kepado pendekar, manislah diserahkan kepado
gulo, terang lah diserahkan kepado siang, kelamlah diserahkan kepado malam,
waktu jugolah kami serahkan kepado datuk, kami silokan tuk ……………………
PIHAK
NANG DATANG ( LAKI – LAKI )
Datuk – datuk dari suku nang sabelah kampong nang duo bage,
sebetulnyo idsak kami sebutkan datuk – datuk lah tau, tapi biak terang dilaras,
biak nyato dialam, kami sebutkan jugo.
2
Adat padang kepanasan, adapt bumbun manyalaro, adapt tuo
menahan ragam, adapt mudo mananggung
rindu, adolah anak buah anak kamenakan kami ko nang banamo
……………………….. Bin ………………………….. lah bausik sirih baguro pinang dengan anak buah
anak kemenakan datuk nang disiko, nang banamo ……………………………………………. Binti
…………………………………………. Lamo – lamo diok ko dak lagi nank bausik sirih baguro pinang,
dioklah dimakan pinang, kini ko diok nak darah, kalu diok nyincang diok nak
daging, tajelo diok nak pengebat, talintang diok nak jadi pengapit, diok nak
barumah tanggo dengan anak buah anak kemenakan datuk ko, dikami nang tuo – tuo
lah dicari kato sepakat, putus mufakat cobo diajukan pinangan, eh untung lagi
memanggil, parajo lagi baseru, pinangan kami diterimo, mako dibuatlah ikat
janji semayo, antara suku nang duo belah pihak, kampong nang duo bage, di itung
– itung hari lah cukup, bulan lah genap, ditibo pula ari nang elok, dikatiko
nang baik, ikat janji semayo itu nak kami tepati, kami ngantarkan adapt
perkawinan nang taecoh pake disiko, namun antaran kami ko idaklah penuh keatas,
penuh ketengah pun idak, barang kali Cuma penuh kebawah, maklumlah kami kokepak
lah renteng, buntut lah reges, lah kami cobo takik darah kabatu, lah kami cari
kuku kaijuk, idak beras antah dikisik, idak kayu jenjang dilerak, idak emas
bungkal di asah, punyolah lading, pematang lengit, jangankan nak lelang, kelapo
pun dak tumbuh, tumbuh sekok lah layu pulo.
“
ASAP API DIPULAU PUJUNG
BUDAK
MAMAKAR SALARO KUMPEH
MAKSUD
ATI MEMELUK GUNUNG
APOKAH
DAYO TANGAN DAK SAMPE “
Ikolah nang dapat kami serahkan, mohon diterimo, kemudian
oleh kareno lah lamo, kami lah lupo, kareno banyak kamilah ragu, mohon jugo
antaran kami diperikso, maklumlah kami tadi bajalan jauh, ado tapo nang
talucir, kalu lah kalagi kurang, kami mintak dicukupkan di sikolah, kalu
balebih idak pulak kami bawak balik, itulah tando kito basanak.
PIHAK
NANG NUNGGU ( PEREMPUAN )
Datuk – datuk dari suku nang sabelah kampong nang duo bage,
kini ko yo teranglah dilaras, lah nyato di alam, bahwa antaro kito suku nang
keduo belah pihak, sejak maso takalo lamo, jaman takalo bari, ado nian baikat
janji semayo, tentangan anak buah anak kemenakan datuk nang nak duduk suku
semendo dirumah iko, datuk – datuk nak ngisi adapt dengan lumbago, adapt jangan
takalopak, lumbago jangan sumbing, baju bajait nang kito pake, jalan nang
barambah nang kito tempuh, namun
datuk –datuk antar ulur dari datuk ko, kalu manis belum dapat kami
telan, kalu pait belum dapat kami lepehkan, kalu barupo nasi belum dapat kami
makan, kalu barupo aek belum dapat kami minum, kareno didalam rumah nang sabuah
iko, kalu tinggio ado nang menanggadakannyo, kalu rendah ado pula nang
mangetungnyo, kalu bakato ado nang lebih sepata, kalu bajalan dulu salangkah,
nang makan ngabisi, netak mutusi, iyo lah para sesepuh adapt nang tinggi ka
dengan pucuknyo, nang gedang ka dengan batangnyo. Oleh karena itu, macam mano
kalu kito mintakkan petuah atau petunjuk kepado beliau nang arif bijaksano,
belum pegi diok lah balik, belum dipanggil dio lah dating, nang duduk sebagai
penengah dari perundingan kito hari iko.
PIHAK
NANG DATANG ( LAKI – LAKI )
Benar jugo kato datuk – datuk tu, kalu diantaro kito baduo
belah pihak bawak barunding, payah kito nentukannyo, kapan ndak salesehnyo,
kalu ndak diserahkan kepado nang arif bijaksano, nang duduk sebagai panengah,
yo kami sangat setuju sekali, bak mano kato pantun :
“ IKAN SEMURUK IKAN MENTUTU
ANAK SENGIRING DIBAWAH BATANG
KALU DATUK BACAKAP DULU
KAMI NGIRING DARI BELAKANG “
PIHAK
NANG NUNGGU ( PEREMPUAN )
Yang kami mulyokan datuk pemangku adapt, nang bababat bak
barau, nang babelang bak catur, pucuk ibarat jalo, siring ibarat pukat, nang
tinggi serto pucuknyo, nang gedang baserto batang, kami susun jari nang sepuluh,
kami tundukkan kepala nang sekok, diiring sembah nang sebuah,
3
adolah ulur antar, serah terimo adapt nang tatuju ka rumah
nang sabuah iko, dikami kenyoknyo, sangelak segan keno, sangalece segan jatuh,
tapi oleh kareno kami ko hanyolah ibarat kudo pelajang bukit, ibarat biduk
sampan pelayangan, bagai seligi buang-buangan, jadi gajah pengangukut cabe,
dipangil kami ko dating, disuruh kami ko pergi, mako dalam hal iko, kami
serahkan kepado sesepuh adapt, sembah kami naekkan, titah turun kami
harapkan………silokan Datuk…………..!!!!!!!!!
KATO PANENGAH ULUR ANTAR SERAH TERIMO
ADAT PERKAWINAN
Oleh Datuk Pemangku Adat
BISMILLAH
HIRROHMANIRROHHIM
ASSALAMUALAIKUM
WARAHMATULLAHI WABAROKATUH
Nang kami hormati nenek mamak kaduo belah pihak, serto
nenek mamak tuo – tuo tangganai nang ado dalam rumah nang bapagar adapt, laman
nang basapu undang, tepian nang bapagar baso. Terlebih dahulu sayo angkat jari
nang sapuluh, sayo tundukkan kepalo nang sekok, sayo aturkan sembah nang
sebuah, nang kecik dak kami sebutkan namo nang gedang dak pula kami himbaukan
gelarnyo.
Nenek mamak tuo tenganai nang sayo mulyokan, lah kito
dengar basamo tadi ko, rundingan nenek mamak kaduo belah pihak, lah serentak
bak langkah, lah sailun bak limbai, lah bulat aek dek pambulu, lah sakato
dimufakat, namun nenek mamak menanyokan apo – apo barangnyo adapt nang taecoh
pakedikelurahan kito iko, adopun nang taecoh pake dikelurahankito ko ado 9 (
Sembilan ) macam, baiklah nak sayo sebutkan sekok – sekoknyo :
1.
Kain Putih / Dasar
Kelambu 12 Kabung, untuk Panutup Rasio.
2.
Pakean Sapalulusan,
nang mano pakean sapalulusan iko iyolah, dasar baju pamungkus badan, kain
panutup malu, salendang panutup kening, selop pangapal duri, serto kutang dan
celano dalam.
3.
Kasur, untuk
pembaringan rajo nang bijak.
4.
Bantal Duo, untuk
pangalas kapalak.
5.
Guling Sekok,
Guling untuk perebutan.
6.
Tabir Saleyer,
Pembatas Rasio.
7.
Kain Kasumbo,
Parimping Tikar.
8.
Benang, Jarum dan
Gunting, untuk penjahit nang dak sudah.
9.
Duit Pangisi
Paseko, kalu jantan e orang kelurahan kito ko lah ( Orang Dalam ) sebasar Rp.
10.000,-, tapi kalu Jantan e dari Luar Kelurahan kito ko sebasar Rp. 20.000,-
Jadi nang tasebut iko lah nang dikatokan Barang Adat Nang
Taecoh Pake di Kelurahan kito ko.
Sayo raso ikolah nang dapat sayo sampekan, kok ado salah
janggalnyo dalam penyampean sayo, dak pado ikan jalo taambur, idak pado lubuk
tubo dicampakkan, ohon maaf yang sedalam – dalamnyo…………..akhir kalam sayo
ucapkan…………………..
“ WABILLAHI TAUFIQ WAL HIDAYAH
WASSALAMUALAIKUM WARAHMATULLAHI WABAROKATUH “
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
SANGSI DUDUK
BATUNANGAN
Oleh Datuk
Pemangku Adat
Nang kami hormati nenek mamak kaduo belah pihak, serto
nenek mamak tuo – tuo tangganai nang ado dalam rumah nang bapagar adapt, laman
nang basapu undang, tepian nang bapagar baso. Terlebih dahulu sayo angkat jari
nang sapuluh, sayo tundukkan kepalo nang sekok, sayo aturkan sembah nang
sebuah, nang kecik dak kami sebutkan namo nang gedang dak pula kami himbaukan
gelarnyo.
Masalah sangsih duduk batunangan itu adalah ikat janji
semayo keduo belah pihak, tando kesungguhan hati sabelah menyebelah, walaupun
demikian ado jugo baiknyo sayo sampekan nang biaso dibuat di Kelurahan kito ko
:
4
1.
Kalu Salah di
Jantan, tibo – tibo jantan murtad dak ndak lagi, ayam jantan diinggiran dak
ndak bakukuk lagi, ngorak silo, iyolah mas talucir pulang mandi, tebu saruas
ledoan gajah, artinyo apo nang diantarkan iko hilang saja.
2.
Kalu salah di
Batino, tibo – tibo batino murtad dak ndak lagi, ayam batino dipatarangan dak
ado ndak bakukuk lagi, mako apo nang diantar iko adapt nang 9 ( Sembilan )
macam iko So Balik Duo, Kalu Sekok
Balik 2, kalu 2 Balik 4.
3.
Kalu Takeno
Musibah, Umpamonyo Maninggal yang Batino, Kain Putih tinggal Untuk Kafannyo
nang lainyo dibalikkan kajantan, kalu meninggal Jantan Dat nang 9 ( Sembilan )
macam tinggal dengan batino dan kain putih dibalikkan kejantan untuk Kafannyo.
Itulah sangsi Hukumnyo dalam duduk Batunangan iko.
Sayo raso ikolah nang dapat sayo sampekan, kok ado salah janggalnyo
dalam penyampean sayo, dak pado ikan jalo taambur, idak pado lubuk tubo
dicampakkan, ohon maaf yang sedalam – dalamnyo…………..akhir kalam sayo
ucapkan…………………..
“
WABILLAHI TAUFIQ WAL HIDAYAH
WASSALAMUALAIKUM
WARAHMATULLAHI WABAROKATUH “
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
PIHAK
NANG NUNGGU ( PEREMPUAN )
Datuk –datuk dari suku nang sabelah kampong nang duo bage,
serto sagalo nang ado disiko, lah samo kito dengar dari pemangku adapt tadi,
bahwa adapt nang diantarkan iko lah sesuai dan lah cukup, oleh kareno itu,
serah terimo ulur antar adapt iko kami terimolah dengan senang hati.
PIHAK
NANG DATANG ( LAKI – LAKI )
Datuk –datuk dari suku nang sabelah kampong nang duo bage,
antaran kami lah diterimo berarti kami tu lepas Kebat kareno diongkar, lepas hutang
kareno dibayar, untuk itu kami ucapkan terimo kasih terakhir kami samnpekan
sebuah pantun :
“
DARI SUAK PUTAT KE MATANG PULE
SINGGAH
SEBENTAR DIKEBUN PARAK
GAWE
ADAT LAH SALESEH
KAPAN
KITO NGAWEKAN SYARAK “
PIHAK
NANG NUNGGU ( PEREMPUAN )
Kalu itu nang datuk tanyokan, yo kalu lah adapt lah taisi,
lumbago lah dituang oleh datuk – datuk, yo sesuai pula dengan pantunnyo :
“
DARI SUAK PUTAT KE MATANG PULE
DIKEBON
PARAK BARENTI MAKAN
GAWE
ADAT LAH SALESE
GAWE
SYARAK AKAN KITO LAKSANOKAN “
Demikianlah raso e dak ado lagi pungguk nang manimpo Kuduk,
dak ado lagi ranting nang menyucuk mato, dak ado lagi batemu tanah nang
babongkah, nang ado tanah tapayo, dak ado lagi kato nang batingkah, nang ado
kato saiyoh, oleh karenonyo :
“
CUKIK DAMAR PELITO KATAYO
DICUKIK
DENGAN JARI TANGAN
KARENO
KITO LAH SAIYO SAKATO
MARILAH
KITO BAJABAT TANGAN “
“ WABILLAHI
TAUFIQ WAL HIDAYAH
WASSALAMUALAIKUM
WARAHMATULLAHI WABAROKATUH “
4. SERAH TERIMO SADEKAH ( BAKAMPUNG )
Dari Datuk Ketua Rt. Kepada Kepala Kelurahan Sengeti
Selaku Pemangku Adat
BISMILLAH
HIRROHMANIRROHHIM
ASSALAMUALAIKUM
WARAHMATULLAHI WABAROKATUH
Alhamdulillah Hirobbil Alamin, Wassolatu Wassalam. Alaasrofil Ambiya
iwalmursalim, Waala Alihi, Wassabihi Ajmain Amma Bakdu
.....................!!!!!!!
Yang kami mulyokan Datuk – datuk, Tuo – tuo tangganai, alim ulama cerdik
pandai, serto nang tinggi nampak jauh, nang gedang jolong basuo, nang manapik
mato pedang, nang manemtang mato ari, nang bajalan dulu salangkah, nang bakato
lebuh sapatah, serto segalo kito nang ado dirumah nang sabuah iko, rumah nang
diatas batutup bubungan perak, dibawah nang balaskan sendi gading, rumah nang
bapagar adat, laman nang basapu undang, tepian nang bapagar baso.
Bapak – bapak, Ibu – Ibu hadirin para undangan nang kami mulyokan, nang
kecik idak kami sebutkan namonyo, nang gedang idak pulak kami himbaukan
gelarnyo.
” SEIRING BALAM
DENGAN BAREBAH
BAREBAH INGGAP
DIDAUN BULUH
SEIRING SALAM
DENGAN SEMBAH
SEMBAH KAMI SUSUN
DENGAN JARI NANG SEPULUH “
Yang kami mulyokan Bapak/Ibu Kepala Kelurahan Sengeti, selaku pemangku
adat, arus nang badengung, bungkal yang piawai, kalu pegi gena kami bakato,
balik gena kami bacarito, keruh gena kami basalisih, sayo sebagai paulas jari
penyambung lidah dari sirih nang barumpun, ayam nang barinduk, yaitu orang tuo
kami ........................... Duo LAKI Bini, diok menyampekan bahwo kalu dak
ado pagar nang magempang, dak ado batang nang malintang, Insaallah pado hari
........................ Tanggal ........... Tahun ................... yang
akan datang iko, orang tuo kami .......................... Duo laki Bini nak
sadekah meresmikan Pernikahan anaknyo nang banamo ..........................Bin/Binti..........................
dalam sadekah iko, beliau sadekah nak macam orang banyak, sanak jauh nak
dilayangkan dengan surat, sanak dekat nak dipanggil, nang dari ulu, nang dari
ilir nang dari bukit maupun nang dari teluk, kumpul gagalo disiko, oleh kareno
sadekah iko sadekah sakampung, mako sadekah iko kami serahkan kepado Bapak /
Ibu Lurah Kelurahan Sengeti, selaku pemangku adat dikelurahan Sengeti iko, adaopun nang adao
pado kami saat iko yaitu :
·
DAGING 30 KG
o
BERAS 30 GANTANG
§ KELAPO 30 TALI atau 60 BUAH
·
SERTO SELEMAK SEMANISNYO
Apo namo perkumpulan kito malam iko, kami serahkan kepdo
Bapak / Ibu Lurah Sengeti, apao nang kami terimo insaallah nang satitik nak
kami lautkan, nang sakepal nak kami gunungkan.
Demikianlah kironyo tasalah kato, tasalah lidah kami
mohon maaf yang sedalam – dalamnyo, dengan sirih pinang iko sayo serahkan
sedekah iko kepado Bapak / Ibu Lurah Sengeti selaku pemangku adat.
“
WABILLAHI TAUFIQ WAL HIDAYAH
WASSALAMUALAIKUM
WARAHMATULLAHI WABAROKATUH “
5. KATO BAJAWAB DILAMAN
PIHAK NANG DATANG ( LAKI – LAKI )
Assalamu’ alaikum Wr. Wb
Datuk – datuk tuo – tuo tengganai, Alim ulama cerdik pandai, serto nang
tinggi tampak jauh, nang dekat jolong basuo, nang manapik mato pedang, nang
manentang mato ari, nang bajalan dulu salangkah nang bakato lebih sapatah,
serto sagalo kito nang adao dihalaman rumah nang sabuah iko, rumah nang diatas
batutup bubungan perak, dibawah nang baalaskan sendi gading, rumah nang bapagar
adat, laman nang basapu undang, tepian nang bapagar baso, nang kecik idak kami
sebutkan namonyo, nang gedang idak pulak kami himbaukan gelarnyo.
” SEIRING BALAM
DENGAN BAREBAH
BAREBAH INGGAP
DIDAUN BULUH
SEIRING SALAM
DENGAN SEMBAH
SEMBAH KAMI SUSUN
DENGAN JARI NANG SEPULUH “
Datuk – datuk nang dipangkal tanggo, adopun kadatangan kami nang sabanyak
iko, sesuai dengan saloko adat mengatokan :
” NAK MASANG ATAP
KASONYO PATAH
NAK MASANG
DINDING PAPANNYO ABIS
NAK NUMPANG
BACAKAP AGAK SAPATH
NAK NUMPANG BARUNDING
AGAK SABARIS “
PIHAK NANG NUNGGU ( PEREMPUAN )
Datuk – datuk nang ditengah laman,
bagi lurus kami nak batanyo, apo maksud kedatangan datuk – datuk nang sarame
iko, lah penuh jalan nang panjang, lah sesak laman nang ujo, apokah kedatangan
datuk – datuk iko, ado dubalang marebut rampas, apo ado batin nang salah
mahukum, apao ado jando nang membuat malu, kami tu maraso takejut ditimpo kaso,
maraso tagegau ditimpo tanggo, meraso tagamang ditimpo upih, kedatangan datuk –
datuk iko, tasesat tasalah jalan, tadorong salah simpang, nak kami tunjukkan
jalan balik, kalu datuk kepatahan tongkat, nak kami gimpal, kalu kepadaman
suluh nak kami bagi api,,,, itu dulu datuk – datuk...!!!!!!
PIHAK NANG DATANG ( LAKI – LAKI )
Datuk – datuk nang dipangkal tanggo, jangan salah sangko dulu, idak ado
dubalang nang marebut rampas, dak ado batin nang salah mahukum, dak ado pulak
jando nang mamuat malu, yang mano tadi datu mengatokan,, meraso takejut ditimpo
kaso, tagegau ditimpo tanggo, tagamang ditimpo upih, nengok kedatngan kami nang
sarame iko, dami iko datang dari jauh,
lah manempuh larik manitih jajuh, bukit tinggi lah kami daki, bukit nang idak diterpo angin, lurah dalam
lah kami turuni, lurah nang idak diturut aek, pulau batuah lah kami renangi,
laut saktilah kami layari, empang batu lah kami kalik, empang batang lah kami
penggal, empang unak lah tetas, nang selaut selamo iko, lah genting gandar
pengayoh, lah lekok tepi perahu kareno dikekuk, kalu kami lah mudik kami lah
sampe ke ulu, kalu kami kilir kami lah sampe ka muaro, idaklah kami maraso
tasesat slah jalan, idaklah tadorong salah simpang, idak pulak kami kepatahan
tongkat, ataupun kepadaman suluh, sebagai mano pepatah adat mengatokan :
“ DATUK MAMAT
PEGI BAJUALAN
PEGI BAJUALAN
KEMUARO JAMBI
KENYOK TASESAT TASALAH
JALAN
KASIKO NIAN
TUJUAN KAMI “
Kami nak nyari rumah anak nang barajo ka Bapak, kamenakan nang barajo kameman,
kami nak nyari rumah Saudaro kito .................................. Apokah
ibarat orang balayar, kami iko lah sampe kapulau, ibarat orang bajalan apolah
sampe ke batas..... itu dulu datuk – datuk ....!!!!!
PIHAK NANG
NUNGGU ( PEREMPUAN )
Kalu itu nang datuk – datuk cari kasiko, iyo ibarat orang
manembak, lah tepat pado sasarannyo, kareno ikolah rumah anak nang barajo ka
Bapak, rumah kamenakan nang barajo kameman ikolah rumah saudaro kito
...................... nang salaut salamo iko, lah putih mato kami memandang,
lah ikal rambut dikuduk, kareno menegadah, lah jenjang leher kami kareno
manengok, lah tinggi pulak tumit kami, kareno manyingkat, lah pasahan tebing
kareno manunggu sanak jantan sabelah ka bapak, kami kini ko bamimpi padi, kami
lah bagantang dengan rangkiang, bamimpi emas kami lah badandan ka dengan rupo,
kini datuk tu kok balayar lah sampe kapulau, kalu bajan lah sampe ka batas,
mako kini dengarlah saloko adatnyo :
“ CEMPEDAK DITENGAH LAMAN
AKARNYO BASUSUN TINDIH
JANGAN LAMO TEGAK DILAN
PAYOLAH NAEK KITO MAKAN SIRIH “
PIHAK NANG DATANG ( LAKI – LAKI )
Datuk – datuk nang dipangkal tanggo, sabenarnyao kami ko lah lamo nak naek
karumah datuk iko, Cuma dikarenokan kami ko banyak, tentu macam – macam pulak
parangenyo, mungkin ado nang rengan kaki salah langkah, rengan tangan salah
Limbe, rengan lidah salah cakap, rengan mato salah liat, sabelum kami naek
karumah datuk iko, kami sampekan sebuah pantun/Pertanyaan :
“ BULAN PUASO BABUNYI KETUK
MAGRIB DATANG KITO BABUKO
KAMI NAK BATANYO KEPADO DATUK
APO LARANG PANTANG KAMI NAEK KARUMAH DATUK KO “
PIHAK NANG NUNGGU ( PEREMPUAN )
Datuk – datuk nang ditengah laman, memang datuk iko orang gagah pande
mamake, orang pintar padek bacakap, pado hari nang sari iko, malam nang samalam
kalagi dak ado larang pantangnyo, nang ado Cuma eco pake, kalu datuk batemu
nang barebo jangan diongkar, kalu batemu nang basawah jangan ditempoh, kalu
nang barebo datuk ongkar, nang basawah datuk tempuh, salah menurut adat tentu
takeno dendo, salah menurut Syarak tentu badoso, Cuma larang pantang naek
karumah kami iko, kini ko tanggo lah kami tegakkan, lawang lah kami bukakan,
kami persilokan datuk – datuk baserta rombongan naek karumah kami iko.
PIHAK NANG DATANG ( LAKI – LAKI )
Terimo kasih kami lah dibage tau apo larang pantangnyo naek karumah datuk
iko, kalu macam itu kami naqk naek lah karumah datuk iko....
PIHAK NANG NUNGGU ( PEREMPUAN )
Silokan Tuk ........!!!!!!!!!
PIHAK NANG DATANG ( LAKI – LAKI )
Assalamu’ alaikum Wr. Wb......
PIHAK NANG NUNGGU ( PEREMPUAN )
Waalaikum Salam Wr. Wb .........
6. ULUR ANTAR
SERAH TERIMO PENGANTEN
PIHAK NANG DATANG ( LAKI – LAKI )
Assalamu’ alaikum Wr. Wb
Datuk – datuk tuo – tuo tengganai, Alim ulama cerdik
pandai, serto nang tinggi tampak jauh, nang dekat jolong basuo, nang manapik
mato pedang, nang manentang mato ari, nang bajalan dulu salangkah nang bakato
lebih sapatah, selingku bendul ditepi, selarik bendul ditengah, nang bapentas
baperan tinggi, sakaji gedang didalam adat, sakaji tinggi dalam paseko, nang
duduk ditanggo jalan naek, nang tegak dilan nang babucuh empat, sampe kebale
patanakan, nang bakalmbu asap, batirai api, babantal tumang, nang bakain
singkat bacalano basah, lepas kapanyuruk penapuran, nang badero gelang
ditangan, nang basintuk cincin dijari, nang basanggul lipat pandan, nang bakain
ujung serong, serto segalko kito nang ado dirumah nang sabuah iko, rumah nang
diatas batutp bubungan perek nang dibawah baalaskan sendi gading, rumah nang
bapagar adat, laman nang basapukan undang, tepian nang bapagar baso, nang kecik
idak kami sebutkan namonyo, nang gedang gedang idak pulak kami himbaukan
gelarnyo.
” SEIRING BALAM
DENGAN BAREBAH
BAREBAH INGGAP
DIDAUN BULUH
SEIRING SALAM
DENGAN SEMBAH
SEMBAH KAMI SUSUN
DENGAN JARI NANG SEPULUH “
“ LAPUN MELAPUN
KE MUARO
KERAP KERAP KE
ANGSO DUO
AMPUN AMPUN
KEPADO NANG TUO
MAAF MAAF KEPADO
NANG MUDO “
Datuk – datuk suku nang sabalah kampung nang sabagi,
adopun kedatangan kami nang sabanyak iko, nak barunding agak sabaris, nak
bakato agak sapatah, sesuai dengan adat melayu jambi, kalu batanyo salepas
litak, barunding saabis penat, kareno kami ko tadi ado disangui sirih barang
sacabik, pinang barang sakacip, rokok barang sabatang, kami persilokan datuk –
datuk makan sirih kami ko agak sakapur, isap rokok kami agak sabatang, sambil
mendengarkan serambah orang tuo pantun anak mudo :
“ GEMUTUB
BUNYINYO GENDANG
GENDANG SEBO
MUARO JAMBI
SIRIHNYO KALUKUP
PINANGNYO MUMBANG
IKO LAH NANG ADO
PADO KAMI “
Nak Duo Pantun Sairing :
“ SIRIH KUNING
DALAM NAMPAN
SEMAK JERAMI LAH
JADI SESAP
SESAPPUN LAH JADI
BALUKAR
BALUKARPUN LAH
JADI RIMBO GANO
SIRIH KAMI
TALETAK IKO MINTAK DIMAKAN
ROKOK KAMI IKO
MINTAK DI ISAP
SEBAGAI TANDO
PERSEMBAHAN KAMI UNTUK PEMBUKAAN KATO “
Kami persilokan
datuk – datuk makan sirih kami iko, kalu teraso pahit kami mintak dimaniskan,
kalu teraso mabuk kami mintak ditawarkan .......... silokan datuk – datuk
........!!!!!!!
( “ Sambil Menyerahkan Tapak Sirih “ )
PIHAK NANG NUNGGU ( PEREMPUAN )
Datuk – datuk dari suku nang sabelah kampung nang duo
bage, kedatangan datuk ko dak salah arah lagi, lah pado lubuknyo jalo taambur,
lah pado rantonyo rambang tasesak, kami kami bamimpi padi, kami lah bagantang
dengan rangkiang, bamimpi emas kami lah badandan dengan rupo, kecik tangan niru
kami tadahkan, kecik niru laman kami bentangkan.
Kalu tadi datuk mengatokan, kalu batanyo salepas litak
barunding saabis penat, dak salah lagi tu tuk, iko lah adat nang taecoh pake
dibumi Sepucuk Jambi Sembilan Lurah Propinsi Jambi, sampe ke Bumi Sauilun
Salimbai Kabupaten Muaro Jambi, sampe pulak Kebumi Akso Dano Setyo Diradjo
Kelurahan Sengeti, di kami tu kenyok basego samo merah, batimbang nak samo
berat, kenyok kasih nak dibalas, tapi sebagai penantik nang tibo panunggu nang
datang, di kami iko ado jugo sirih agak sekapur, rokok barang sabatang, sambil
dengarkan serambah orang tuo pantun anak mudo :
“ GEMUTUB
BUNYINYO GENDANG
GENDANG SEBO
MUARO JAMBI
SIRIHNYO KALUKUP
PINANGNYO MUMBANG
IKOLAH MAKANAN
KAMI SE ARI – ARI “
Nak Duo Pantun Sairing :
“ BILO KALUKUB
BUNYINYO GENDANG
ITULAH TANDO ARAK
NAK DATANG
SIRIH KALUKUB
PINANGNYO MUMBANG
PAYOLAH SAMO –
SAMO KITO MAKAN “
( “ Sambil menyerahkan Tapak Sirih “ )
Baiklah datuk –datuk suku
nang sabelah kampung nang duo bage, kini ko sirih lah samo – samo kito makan,
rokoklah samo kito isap, serilah balik kamuko, darah lah balik kabadan, litak
datuk lah hilang, penatpun lah lepas.
“ NAK NGUDUT DAK
KETIK API
ROKOK NIPAH BELUM
DIGULUNG
KALU GEDANG
MAKSUD DI HATI
CAKAP SAPATAH
SILOKAN DISAMBUNG “
PIHAK
NANG DATANG ( LAKI – LAKI )
Terimo kasih datuk
..............
Adopun kedatangan kami ko,
ibarat kudo pelajang bukit, ibarat biduk sampan pelayangan, jadi parang
perancah semak, jadi gajah pengangkut cabe, dipanggil kami ko datang, disuruh
kami ko pegi, sebagai paulas jari penyambung lidah, dari sereh nang barumpun
ayam nang barinduk, iyolah orang Tuo kami / saudaro kami
..........................Duo Laki Bini dari Prop / Kabu / Kec / Kel / Desa /
Rt, untuk ngantarkan anaknyo yang banamo ........................... Bin /
Binti ......................... Nak balik kerumah tanggo tempatnyo Menyemendo,
jadi kami selaku walak warisnyo nang batanggung jawab, anak buah anak kamenakan
kami iko menurut adat nang taecoh pake didaerah kito ko, kalu lah mati diantar
ketanah layu, kalu tautang diantar kalidah naraco, tapi kalu lah nang sarupo
iko, iyolah nang disebut batunak barumah tanggo, mako pado hari nang elok
ketiko nang baik iko, dengan segalo kerendahan hati, kami serahkan kepado datuk
datuk selaku walak waris nang menarimo dalam keadaan belakang dak batutup,
serto kepalo dak batudung, bak keris pendek nang balengkok, keris panjang bak
balimbai, dimano nang sasuai datuk letak, sepanjang masih dalam yang taecoh
pake menurut adat istiadat kito, itulah maksud kami datang nang sarame iko
datuk – datuk.
PIHAK NANG NUNGGU ( PEREMPUAN )
Baiklah datuk –datuk kalu itu nang datuk katokan,
nampaknyo datuk ko, termasuk orang nang cerdik tau bakato, orang elok pandai
memakai, bak kato pantun :
“ ANAK CINO MUDIK
BAPAYUNG
SINGGA BARENTI
DIMUARO BUNGO
DUDUK DITANGGO
DIRUMAH DEPUTI
PANDAI NIAN DATUK
MENGGAYUNG
TULANG PUTUS
DAGING DAK KENO
RACUN BAGILO
DIDALAM HATI “
Namun demikian datuk, dikami dak nak ngelak tuah nang datang, idak kami
geleng tanduk nak tumbuh, kecik tangan niru kami tadahkan, kecik niru laman kami
bentangkan, alangkah kasenangnyo hati kami nak manarimo, penyerahan dari datuk
– datuk, Cuma dak elok kito barunding, sekali putus, bapikir sekali habis, baik
jugo kito kaji sisik siangnyo dalam perundingsn kito iko, sebab kato orang
kurang sisik rambut tumbuh, kurang siang tunas manjadi, oleh sebab itu perlu
kami tanyokan kepado datuk –datuk pihak nang sabelah suku nang duo bage,
tentang penyerahan datuk tadi, sebab didalam adat serah ado banyak macamnyo,
ado serah patah arang, ado pulak serah patah umbut, jadi serah nang mano datuk
sampaekan kepado kami iko, itu nang kami tanyokan kepado datuk – datuk.
PIHAK NANG DATANG ( LAKI – LAKI )
Kalu itu nang datuk tanyokan, adopun penyerahan nang kami
maksudkan, bukan serah patah arang dan bukan serah patah umbut, sebab kalu
serah patah arang, menurut adat kito selamo iko, ibarat kito malempar batu
kalubuk, macam malepas kijang ka rimbo, dan serah patah umbut, samolah ayam
diambur tali dipijak, baujo bapegang
ijuk, kaduonyo idak elok menurut adat kito, jadi penyerahan kami iko, iyolah
serahan datuk – datuk nang pasih, biaso kito buat menurut adat paseko, kok
bakampu kito nak lebar, baulas nak panjang, bukan bakmpu lebar cabik, baulas panjang putus, setiap itu, nak batambah tentu nak banyak,
kalu batukuk tentu nak cukup, kalu dikemudian hari tumbuhnyo bakato malintang
benar, kok bajalannyo malintang tapak, yo samo – samolah kito tunjuk ajar tegur
saponyo, sebab anak kamenakan datuk
batino lah jadi jantan, anak kamenakan kami jantan lah jadi batino, runcing tanduknyo
nak menggewang, samo – samo kito marepatnyo, tumbuh gedang kalsonyo, nang
malendan samo – samo pulak kito manempahnyo, dan kalu tibo sakit peningnyo,
tentu samo – samo pulak kito carikan obatnyo, wal hasil samo – samolah kito
pertanggung jawabkan menurut adat nang kawi paseko, nang lazim, kok keciknyo
samo – samo kito lambuk, kok rendahnyo samo – samo pulak kito anjung biak
tinggi, agar menjadi cupak taladan gantang, menjadi suri taladan kain, itulah
datuk – datuk arti dari penyerahan kami iko.
PIHAK NANG NUNGGU ( PEREMPUAN )
Terimo kasih - datuk datuk, kalu macam tu datuk – datuk
ditetak batang padi, dianggo batang bayam, nang dikendak dalam hati, nang
dicinto siang dan malam, selamo iko kami mimpikan emas, kinilah barendam rupo,
mimpi padi kini lah barendam rangkiang, pucuk dicinto ulam tibo, tadi tu
bukannyo kami ndak ngelak jalan, kalepas ngalicik jalan ka ilang, tapi itu
sakedar sisik siang kito, dalam perundingan iko, agar mudak untuk penyelesaian
silang sangketo nang timbul dikemudian hari.
Kini ko penyerahan anak buah anak kamenakan datuk kepado
kami tentu kami terimo dengan segalo senang hati, namun bagi kami selaku paulas
jari penyambung lidah, ayam nang barinduk yaitu, orang tuo kami / saudaro
.......................... baduo laki bini sekaluargo besarnyo, Cuma datuk –
datuk kalu lah memang anak kami, kalu walak dengan warisnyo adolah walak, waris
orang, apo lagi datuk – datuk menyebut soal adat, adat nang sakato, eco nang
sepemakai, jadi penyerahan datuk iko, kok manis belum biso kami telan, kok
pahit belum biso kami ludahkan, dimano menurut eco pakai, itu ado arus nang
badengung, bungkal nang piawai, dimano dioknyo, ko yang disabelah kanan kito,
nang tinggi nampak jauh, nang gedang jolong basuo, nang bacakap lebih sapatah,
nang bajalan lebih salangkah, nang makan ngabisi, netak mutusi, iyolah para
sesepuh adat nang tinggi ka dengan pucuknyo, nang gedang ka dengan batangnyo,
oleh karena itu, macam mano kalu kito mintakkan petua atau petunjuk kepado
beliau, nang arif bijaksano, belum pegi diok lah balik, belum dipanggil diok
lah datang, nang duduk sebagai panenggah dari perundingan kito hari iko.
PIHAK NANG DATANG ( LAKI – LAKI )
Benar jugo kato datuk –datuk tu, kalu diantaro kito ka
duo belah pihak bawak barunding, payah kito nak manentukannyo, kapan nak
salesainyo, kalu nak diserahkan kepado nang arif bijaksano, nang duduk sebagai
panengah, yo kami sangat setuju bak mano kato pantun :
“ IKAN SAMURUK
IKAN MANTUTU
ANAK SENGIRING
DIBAWAH BATANG
KALU DATUK
BACAKAP DULU
KAMI NGIRING DARI
BELAKANG “
PIHAK NANG NUNGGU ( PEREMPUAN )
Yang kami mulyokan datuk pemangku adat, nang bababat bak
barau, nang babelang bak catur, pucuk ibarat jalo, siring ibarat pukat, nang
tinggi serto pucuknyo, nang gedang besrto batangnyo, kami susun jari nang sapuluh,
kami tundukkan kepala nang sekok, diiringi sembang nang sabuah, adolah ulur
antar serah terimo penganten, ka rumah nang sabuah iko, dikami kenyoknyo
sangelak segan keno, sangalecek segan jatuh, tapi oleh kareno kami ko hanyolah
ibarat kudo pelajang bukit, ibarat biduk sampan pelayangan, bagai saligi buang
– buangan, jadi gajah pengangukut cabe, dipanggil kami ko datang, disuruh kami
ko pegi, mako dalam hal iko, kami serahkan kepado sesepuh adat, sembah kami
naekkan titah turun kami harapkan ...............silokan datuk
................!!!!!!
TITAH
PENENGAH DALAM ULUR ANTAR
SERAH
TERIMO PENGANTEN
Oleh
Sesepuh Pemangku Adat
BISMILLAH
HIRROHMANIRROHHIM
ASSALAMUALAIKUM
WARAHMATULLAHI WABAROKATUH
Bapak – bapak / Ibu – ibu para undangan yang kami mulyokan,
datuk – datuk tuo – tuo tengganai, alim ulama, cerdik pandai, serto walak waris
ka duo belah pihak, nang baru sajo kito saksikan ulur antar serah terimo
penganten.
Kalu kito tilik dari awal nang bamulo, akhir nang
bakasudahan dari perundingannnyo tadi, nampaknyo lah sa angguk dengan
katitiran, namun bunyi belum sagayo, oleh kareno itu perlu kito selaraskan,
supayonyo sailun bak limbai, sebab menurut adat sabenar adat, iyolah adat nang
basendikan syarak, syark basendikan kitabullah, syarak mengatokan adat memakai,
kalu kawin itu beradat, kalu syarak bapaninggalan, mako perlu kito kaji sisik
siangnyo, jangan kito kiro panas sampe ka petang, kadang hujan ditengah hari,
sebab jodoh pertemuan, rezeki, maut, itu semua tuhanlah yang menentukannyo,
mako seandainyo terjadi perceraian habis keramonyo menurut Eco pake, dalam adat
kito harto tempatan tinggal, harto bawakan kembali, harto pencarian dibage duo,
yo dak macam tu kamu ka duo belah pihk iko.
Baiklah kalulah saiyo, kamu ka duo belah pihak iko,
nampaknyo dak ado lagi tanah nang babongkah, nang ado tanah bapayo, dak ado
lagi kato nang batingkah, nang ado kato saiyo.
“ CUKIK DAMAR
BUAT KATAYO
UNTUK LAMPU
DITENGAH MALAM
LAH SAMO KITO
DENGAR KATO NANG SAIYO
KAMI SILOKAN
DATUK – DATUK BAJABAT TANGAN “
Sebagai Tando Serahan Sudah di Terimo
.......................!!!!!!!!!!!!!!
“
WABILLAHI TAUFIQ WAL HIDAYAH
WASSALAMUALAIKUM
WARAHMATULLAHI WABAROKATUH “
7. SYAIR BUKA
LANSE
PRIA : Pegi
Katoko Membeli Gambir
Gambirlah Ado di
Atas Sento
Adu Hai Dayang
Bukakan Tabir
Nang Putih Kuning
Hendak Bajumpo
WANITA :
Baco bismillah Sebelum Takbir
Takbirlah Itu
Awalnyo Sholat
Bukannyo Tabir
Bang Oi Sembarang Tabir
Tabir Kami Ko Tabir Ba Adat
PRIA : Pegi
ke Tebat Memancing Ikan
Bawak Serampang
Laisnyo Pepar
Apo Syaratnyo Dek
Oi Cobo Katokan
Supayo Senang Abang Membayar
WANITA :
Idul Fitri di Bulan Syawal
Bulan Ramadhan
Berlalu Sudah
Kami Lah Idak Bang
Oi Memintak Mahal
Sebentuk Cincin Cukuplah Sudah
PRIA :
Ikolah Diok Semangkuk Lilin
Lilin Semangkuk di
Dalam Padi
Ikolah Diok Dik Oi
Sebentuk Cincin
Sebagai Syarat Kami Penuhi
WANITA :
Serentak Bak Regam di Batang Hari
Sailun Salimbai di
Muaro Jambi
Silokan Masuk Bang
Oi ke Bilik Kami
Nang Putih Kuning Sudah Menanti
8. TUNJUK
AJAR TEGUR SAPO
KEPADO
PENGANTEN BARU
BISMILLAH
HIRROHMANIRROHHIM
ASSALAMUALAIKUM
WARAHMATULLAHI WABAROKATUH
Datuk – datuk tuo – tuo tenganai, alim ulama, cerdik
pandai kaum kerabat, sanak keluargo, nang kecik idak disebut namonyo, nang
gedang idak pulak kami himbaukan gelarnyo, hadirin nang kami mulyokan.
Pado hari iko, hari nang elok ketiko nang baik, menjadi
utang bagi kami nang tuo – tuo kepado nang mudo – mudo, untuk memberikan tunjuk
ajar tegur sapo, semacam mano kato pepatah adat :
“ SEMAKIN PADEK MAKIN DIAJAR,
SEMAKIN TAU MAKIN DISAPO “
Untuk itu aninglah elok – elok, Tunjuk Ajar Tegur Sapo
kami iko, adat mengatokan sekecik – kecik batang samantung dibelukar, kalu
babuah lah tuo namonyo, batang pule batingkat naek, ninggalkan ruas kadengan
buku, parange bujang tinggallah dibujang, parange gadis tinggallah digadis,
jangan leko diujung tanjung, nengok aek anyut ka ilir, jangan leko pulak
dikebun bungo, nengok bungo sedang bakembang, lupo kain idak basiring, lupo
dipunggung idak baso’ ak, lupo dapur idak barasap.
Adopun tujuan perkawinan, selain membino rumah tanggo
suami isteri nang baik, jugo membino hubungan duo keluargo nang akrab dan
serasi, dalam adat dikatokan :
“ BAKAMPUH NAK
LEBAR, BA’ ULAS NAK PANJANG
JANGAN BAKAMPUH
LEBAR KOYAK
JANGAN PULAK BA’
ULAS PANJANG PUTUS “
Robah sikap sedari awal sebagai suami isteri, dalam
seloko adat dikatokan :
“ UBAH TUTUR –
AJAK BASO “
Misalnyo :
·
Pa’ Cik Baso Isteri, Pa’ Cik Baso Suami
·
Mamang Baso Suami, Mamang Baso Isteri
·
Bibi Baso Suami, Bibi Pulak Baso Isteri
·
Ma’ Edo Baso Isteri, Ma’ Edo Pulak Baso Suami.... dst
Dalam rumah tanggo, kalu terjadi silang sengketo atau
selisih pendapat, jangan menghakimi dewek, kareno adat kito adaolah :
“ RUMAH BATANG
GANE, KAMPUNG BATUO,
NEGERI BABATIN
LUAK BAPANG HULU,
RANTO BAJENANG,
SERTO ALAM BARAJO
“
Untuk itu tempolah semua penyelesaian secaro belembago
dan bermusyawarah, dalam Al- Qur’
an dijelaskan :
“ Jika Terdapat Gejala Perpecahan Dalam Suatu Keluargo, Mako Kirimkanlah
Putusan Hakim, Dari Pihak Laki – laki dan Pihak Perempuan, ji9ka menghendaki
perbaikan, Allah akan Melimpahkan Taufiknyo Kepado Mereka “
Dimaso nang katibo, mano kalo rumah tanggo nang kamu bina
iko, mengalami cobaan nang silih berganti, baik nang datang dari kamu nang
baduo, maupun nang datang dari pihak lain, nang membawo pertengkaran dan
perselisihan.
Ingatlah anakku nang baduo, pertengkaran dan selisih
pendapat adolah seni dalam keluargo, idak ado keluargo nang luput dari
pertengkaran taupun selisih pendapat, kalu idak batengkar dan selisih pendapat
kenyok / bukan rumah tanggo namonyo.
Oleh karena itu anakku nang baduo, hindari pertengkaran
nang alkan membawo kepintu perceraian, “ Gayu Selamat “ hindari kato – kato “ Talak “ kareno kato – kato itu
adolah nang dibolehakan, namun
sangat dibenci Allah SWT, lebih tegas lagi
“ Perbuatan Halal Tapi Amat Dimurka Allah “ Ingat Anakku, “ Allah SWT Menitip Talak Kepado Laki
–laki dan Menitip Rahim Kepado Perempuan “ Tolong Dijago Baik – baik.
WAHAI ANANDA BADUO
( Keduo Penganten )
............................DAN
............................
Kalu terjadi pertengkaran dan perselisihan, seperti nang
kami kemukokan tadi, selesaikan secepat mugkin diantaro kamu baduo, dengan caro
arif bijaksano, bermusyawarah dengan penuh keterbukaan dan raso kasih sayang,
jangan pulo ilang berito macam kijang lepas karimbo, macam batu tenggelam
dilubuk, macam pasir ditambak ka buluh, hilang dipicit macam angin, habis
digenggam macam aek.
Untuk itu, sisik sianglah elok – elok, sisik sampe
ketunggul, siang sampe kedasar, kurang sisik tunas menjadi, kurang siang rumput
tumbuh, supayo runding nak sampe sudah, kareno itu, dalam menimbang suatu
perkaro bapadomanlah kepado orang nang tuo – tuo, “ Kok Mengaji Diatas Kitab, Kok Meratap Diatas Bangke, Mengaji Idak
Bakitab - Kaji Idak kan Dapat, Meratap idak Diatas Bangke – Aek Mato Idak Keluar “
KHUSUS KEPADO ANANDO
( Penganten Laki – Laki )
............................
BIN ............................
Mulai hari iko menurut adat, kamu adolah sebagai orang
semendo dirumash iko, jadilah semendo nenek mamak, sesuai nang dikahendaki Adat
dan Syarak, yaitu harus mempunyai sifat dan watak nang baik dan halus budi
bahasanyo. “ Tau Syah dengan Batal, Tau
Disukat dengan Gantang, Tau Bakati dengan Berat, Tau Membagi Samo Banyak,
Dimano Bumi Dipijak Disitu Langit Dijunjung, Dimano Tamilang Dicacak Disitu
Tanaman Tumbuh, Dimano Ranting Dipatah Disitu Aek Disa’ uk “.
Jangan jadi semendo Gajah Minong, maksudnyo idak tau adat
dan baso kepado nang tuo, idak tau adat dan baso kepado nang mudo, idak tau
adat baso dengan sanak ipar, idak tau adat dan baso dengan nang samo gedang.
Jangan jadi semendo kacang Miang, belum awak datang belum orang Hiruk Pikuk,
jangan semendo Langau Ijo, anak lahir awak kawin lagi digena lain.
KHUSUS KEPADO ANANDO
( Penganten Perempuan )
............................
BINTI ............................
Mulai dari selesai akad nikahmu, mako tanggung jawab
orang tuo mu beralih kepado suamimu, sesuai dengan kedudukan sebagai seorang
Isteri, mako perange gadis tinggallah digadis, kareno sudah ado ketentuan nang
membatasimu baik menurut Adat maupun
Syarak. Kini iko bagi anando,
keataslah dikukung dahan, kabawah lah dipasung baner, kareno itu ciptakan raso
cinto dan sayang, serto suasana tentram dalam rumah tanggo dan lingkunganmu.
Kabukit samo –samo mendaki, kelurah samo – samo menurun,
kemudik serentak satang, kilir serengkuh dayung, hati gajah samo dilepeh, hati
tungau samo dicecah, macam aur dengan tebing, tebing runtuh aur tabawak.
Terakhir kepado anando baduo sayo sampekan 20 Sifat nang
dilarang Syarak dan dibenci Adat yaitu :
1.
Hati Selalu Bimbang
2.
Mato Selalu Rambang
3.
Perange Selalu Sumbang
4.
Orang Bajalan Lurus Awak Menyelimpang
5.
Orang Nak Nempuh Awak Mengempang
6.
Bacakap Dengan Orang Awak Membelakang
7.
Kalu Disusruh Awak Membangkang
8.
Katengah Orang Babaju Kutang
9.
Orang Nak Masuk Awak Tegak Dilawang
10. Idak Sembahyang
11. Banyak Hutang
12. Hutang Gedang Dibawak Tidur Siang
13. Kalu ditage Marah ka Orang
14. Awak Kecik Perange Macam Orang Gedang
15. Awak Gedang Perange Macam Kerbo Jalang
16. Perange Jahat Macam Jelatang
17. Siang Tidur Malam Jadi Musang
18. Awaklah Babini Masih Ngaku Bujang
19. Awak Tuo Mato Keranjang
20. Babini Dengan Nang Kecik, Tapi Masih Linjang Kepado Ayuknyo Nang Gedang
“ Kalu iko Masih
Dipegang, Lokak Kami Tarik Melintang “
Kami ingatkan akan nasehat Lukman kepado anaknyo dalam
Al- Qur’ an surat Lukman Ayat 13 - 17
Allah SWT berfirman Artinyo :
“ Hai anakku, dirikan sholat
dan ajaklah orang berbuat baik dan
Cegahlah perbuatan nang
mungkar
Bersabarlah terhadap apa yang
menimpah kamu
Sesunggunhnyo hal – hal yang
demikian itu
Adolah hal yang diwajibkan
oleh Allah SWT “
Kareno itu ananda baduo, kami ingatkan untuk senantiaso
menengakkan sholat, kareno dengan sholat kamu akan tau dan sadar, “ Mano nang Halal dan mano nang Haram, mano
nang disuruh dan mano pulak nang dilarang, mano nang benar dan mano pulak nang
salah “
Dilain hal dengan sholat, disiplin akan tegak dan
peraturan akan berjalan, begitu pulo sebaliknyo, ingatlah dalam menjalankan
bahtera kehidupan berumah tanggo, agar berbhakti terhadap keduo orang tuomu,
sebagai mano pantun saloko mengatokan :
“ KALULAH BABUAH RAMBUTAN NANG TINGGI
ELANG LALU TERBARAU JANGAN
KALU BATUAH LAUT NANG SAKTI
IBU DAN BAPAK DILUPO JANGAN “
Ingatlah Wahai Anando Baduo.....!!!!!!
Keridhoan Allah dibawah keridhoan Ibu dan Bapak,
kemurkaan Allah dibawah kemurkaan Ibu dan Bapakmu, kemudian kepado hadirin
hadirot nang kami mulyokan, sebalum kito akhiri Tunjuk Ajar Tegur Sapo iko,
baik jugolah kito berikan Seuntai Pantun kepado Anando kito nang baduo iko :
3
BEBELOK JALAN
KEPULAU KAYU ARO
KITO BELEBUNG
DISUNGE PETE
ELOK – ELOK ANADO
BADUO MENGARANG BUNGO
SUPAYO LAMO BUNGO
TAPAKE
Nak Duo Pantun Sairing :
BASIKAT SAMBIL
BARINGKAS
PUCUK BULUH
DITENGAH LAMAN
SEPANTUN DAWAT
DENGAN KERTAS
HANCUR LULUH
BERCERAI JANGAN
Nak Tigi Pantun Sairing :
RANTAU MAJO
TARIKAN PAPAN
GENA ORANG
MENYADAP ENAU
PAYO KITO BADO’ A
KEPADO TUHAN
SEMOGA ANAK KITO
NANG BADUO
HIDUPNYO JAYO
MATINYO SEMPURNO
Serto menjadi keluargo yang Sakinah, Mawahdah, Warohma,
Amin – Amin Ya Robbal Alamin......
Demikinalah Tunjuk Ajar Tegur Sapo iko nang dapat kami
sampekan kepado anando baduo, kalu licin jadikan tongkat, kalu gelap jadikan
suluh, kalu tiduk jadikan bantal.
Kepado datuk – datuk tuo – tuo tangganai, alim ulama,
cerdik pandai, kaum kerabat, sanak keluargo dan hadirin hadirot nang kami
mulyokan, kami sangat mengharapkan kalu bajumpo anak kito iko salah langkah,
salah pegang dan salah cakap tolonglah ditegur, maklumlah anak kito iko, kok
umur belum setahun jagung, kok darah belum setampuk pinang, serto kok akal
belum salilit jagung.
Kepado Allah SWT kito berserah diri, mudah – mudahan
Allah SWT meridhoi segalo usaha kito, amin ya Robbal Alamin.................
“
WABILLAHI TAUFIQ WAL HIDAYAH
WASSALAMUALAIKUM
WARAHMATULLAHI WABAROKATUH “
DISUSUN OLEH LEMBAGA ADAT MELAYU
AKSODANO SETIO DIRAJO